Dnia 7 maja 2020 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał wyrok w sprawie C-547/18, który dotyczył stałego miejsca prowadzenia działalności dla celów VAT w związku z posiadaniem spółki zależnej na terytorium Polski.

Sprawa dotyczyła spółki Dong Yang - spółki prawa polskiego, która świadczyła usługi na rzecz koreańskiego podmiotu – LG Korea, posiadającego w Polsce swoją spółkę zależną – LG Polska. Usługa świadczona przez Dong Yang polegała na montażu płytek PCB z materiałów i komponentów stanowiących własność LG Korea.

Pomimo tego, iż umowa o świadczenie usług zawarta była pomiędzy Dong Yang a LG Korea, materiały do montażu układów były dostarczane przez spółkę córkę usługobiorcy. Faktury za wykonywane usługi, wystawiane przez Dong Yang na rzecz LG Korea, były traktowane jako podlegające opodatkowaniu VAT na terytorium Korei. W związku z powyższymi okolicznościami, pomiędzy polskimi organami podatkowymi a Dong Yang powstał spór, czy usługa powinna zostać uznana za wykonaną na rzecz LG Korea, czy jej spółki zależnej.

Dyrektor Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu stwierdził, iż LG Polska stanowi stałe miejsce prowadzenia działalności LG Korea w kraju, tak więc pobór oraz zapłata VAT powinny mieć miejsce w Polsce. Zdaniem organu, analiza stanu faktycznego oraz ustalenie rzeczywistego odbiorcy świadczonych usług leżało po stronie spółki polskiej, a oświadczenie LG Korea o braku stałego miejsca prowadzenia działalności nie powinno być wcale brane pod uwagę. W rezultacie, organ wezwał Dong Yang do zapłaty podatku z tytułu świadczonych usług.

W wyniku wniesionej przez polską spółkę skargi, sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, który zwrócił się do TSUE z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

• Czy posiadanie przez spółkę z siedzibą w państwie trzecim (LG Korea), spółki zależnej na terytorium Polski (LG Polska) jest tożsame z istnieniem stałego miejsca prowadzenia działalności?
• Czy w przypadku, gdy spółki zależnej (LG Polska) nie można uznać za stałe miejsce prowadzenia działalności, podmiot świadczący usługi (Dong Yang) zobowiązany jest do analizy stosunków pomiędzy spółką koreańską a jej spółką zależną?

Zgodnie ze stanowiskiem TSUE, sam fakt posiadania przez LG Korea spółki córki na terytorium Polski nie przesądza o stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej. Nie jest zatem dopuszczalne utożsamianie tych dwóch pojęć.

Ponadto, polski usługodawca nie jest zobowiązany do badania stosunków umownych występujących pomiędzy podmiotami powiązanymi. Art. 22 rozporządzenia wykonawczego nr 282/2011 w żaden sposób nie definiuje takiego obowiązku. Przy określaniu miejsca świadczenia usług, spółka może zatem ograniczyć się do analizy zastosowania świadczonych usług, a jeśli analiza ta okaże się niewystarczająca, dokonać weryfikacji: umowy, zamówienia bądź numeru identyfikacyjnego VAT. W ostateczności – spółka powinna określić czy stałe miejsca prowadzenia działalności pokrywa się z podmiotem płacącym za usługę. Dopiero, gdy opisane czynności nie pozwolą na ustalenie stałego miejsca prowadzenia działalności, należy uznać, że usługi są świadczone na rzecz miejsca, w którym znajduje się siedziba usługobiorcy. W związku z powyższym, wystawianie faktur przez spółkę Dong Yang bez polskiego VAT, nie powinno być kwestionowane.

Wyrok TSUE, pomimo iż bez wątpienia przemawiający na rzecz spółki Dong Yang, nie zawiera jednoznacznych wskazówek, które mogłyby ułatwić innym podmiotom ocenę tego zagadnienia, jak również  - nie zwalnia podatników z zachowania należytej staranności przy ustalaniu właściwego miejsca wykonania świadczenia. Jakkolwiek wskazuje jednak, że usługodawca nie ma obowiązku badania relacji łączących spółkę zależną z jej spółką - matką.

Wysoce prawdopodobne pozostaje jednak, że wyrok ograniczy nadużywanie i przyjmowanie przez polskie organy podatkowe uproszczenia, iż spółka zależna konstytuuje niejako stałe miejsce prowadzenia działalności podmiotu zagranicznego na terytorium danego państwa.

Natalia Szymocha, konsultant podatkowy, ATA Tax Sp. z o.o.

Zainteresował Cię ten temat?

ewa.pyrkosz|atatax.pl| |natalia.szymocha|atatax.pl