Chcesz być informowany o wszystkich wydarzeniach w ATA Finance?
Nie masz czasu, żeby śledzić naszą stronę?

Zapisz się na newsletter!

Trwają prace nad nowelizacją ustawy o VAT

2016-09-30

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został wyczekiwany projekt ustawy nowelizującej ustawę o podatku VAT. Jak wywnioskować można z uzasadnienia do ustawy, zamierzeniem ustawodawcy jest przede wszystkim dalsze uszczelnianie systemu podatkowego. Poniżej przedstawiamy krótkie podsumowanie najważniejszych – w naszej subiektywnej ocenie – zmian, które obowiązywać mają już od 1 stycznia 2017 r.

  1. Mechanizm odwrotnego obciążenia

Rozszerzeniu ulec ma ujęty w załączniku nr 11 do ustawy katalog towarów objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia – planuje się, by mechanizm miał także zastosowanie do srebra, złota nieobrobionego plastycznie oraz biżuterii i pozostałych wyrobów jubilerskich (o szczegółowo określonych parametrach), a także – do procesorów.

Co jednakże bardziej istotne, odwrotnym obciążeniem objęte mają zostać także niektóre transakcje mające za przedmiot świadczenie usług budowlanych (np. związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych, z rozbiórką i burzeniem obiektów budowlanych, roboty tynkarskie czy malarskie). Ich szczegółowy wykaz odnaleźć będzie można w załączniku nr 14 do ustawy. Ustawodawca zawęzi jednakże stosowanie mechanizmu reverse charge do transakcji, w których usługodawca świadczy usługę jako podwykonawca.

  1. Wydłużenie terminu zwrotu podatku

Jeżeli zasadność zwrotu wymagać będzie dodatkowej weryfikacji, naczelnik urzędu skarbowego w drodze postanowienia  będzie mógł przedłużyć termin zwrotu podatku do czasu zakończenia weryfikacji, która obejmować może: sprawdzenie rozliczeń podatnika i innych podmiotów biorących udział w obrocie towarami lub usługami, będących przedmiotem rozliczenia podatnika oraz sprawdzenie zgodności tych rozliczeń z faktycznym przebiegiem transakcji.

Podatnikom trudniej będzie uzyskać zwrot podatku w najkrótszym, 25-dniowym terminie. Znane z obecnego brzmienia ustawy o VAT warunki zostaną rozszerzone - zwrot możliwy będzie w sytuacji, gdy:

- należności z faktur dokumentujących nabycie, ujętych w deklaracji, w której podatnik występuje o zwrot, zostaną zapłacone za pośrednictwem banku (lub SKOK-u) i podatnik przedstawi dokumenty dokumentujące taką zapłatę,

- łączna kwota pozostałych faktur zakupowych, nie uregulowanych w sposób wskazany powyżej, nie przekroczy 15 000 zł,

- podatnik przez 2 lata był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, składał deklaracje oraz terminowo rozliczał podatki (nie posiadał zaległości przekraczającej 20 000 zł),

- kwota podatku do przeniesienia z poprzedniej deklaracji nie przekroczy 3 000 zł.

  1. Kaucja rejestracyjna

Zupełnym novum będzie nałożenie na wybranych podatników obowiązku złożenia przed rejestracją na podatek VAT tzw. kaucji rejestracyjnej. Obowiązek taki nałożony zostanie nałożony przez dokonującego rejestracji naczelnika np. w sytuacji, gdy dokonujący zgłoszenia miał w ciągu ostatnich 2 lat zaległości podatkowe przekraczające 20 000 zł, podmiot składający zgłoszenie został już raz wyrejestrowany z VAT, podmiot wystawiał „puste” faktury i uczestniczył w procederach oszustw i nadużyć podatkowych, albo gdy składająca zgłoszenie osoba została prawomocnie skazana za przestępstwo skarbowe. Fiskus będzie mógł wymagać kaucji także od podmiotów korzystających z tzw. wirtualnych biur. Wysokość kaucji wahać się będzie w przedziale 20 000 zł - 200 000 zł (plus ewentualne zaległości podatkowe). Formy kaucji rejestracyjnej będą analogiczne jak przy gwarancyjnej. Na złożenie kaucji podatnik mieć będzie 3 miesiące. Kaucja składana będzie na okres 1 roku, po czym możliwy będzie jej zwrot- wraz z odsetkami.

  1. Odpowiedzialność solidarna pełnomocnika

Na pełnomocnika dokonującego rejestracji podatnika podatku VAT nałożona ma być solidarna odpowiedzialność za (wybrane) zaległości podatkowe takiego nowozarejestrowanego podatnika, ograniczona do zaległości podatkowych powstałych w związku z czynnościami wykonanymi w ciągu pierwszych 6 miesięcy od zarejestrowania jako podatnika podatku VAT czynnego. Odpowiedzialność pełnomocnika ograniczona będzie do 10-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z ostatniego kwartału (obecnie więc 40 190,80 zł).

  1. Wykreślenie z rejestru podatników VAT

Fiskus będzie uprawniony do wykluczenia z rejestru podatników VAT czynnych (i podatników VAT-UE) m.in. podmioty, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na okres przekraczający 6 miesięcy, które nie złożyły deklaracji VAT za okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy (lub 2 kwartałów) lub złożyły tzw. deklaracje „zerowe”, wystawiały tzw. „puste” faktury.

  1. Rozliczenia kwartalne

Zlikwidowane mają zostać rozliczenia kwartalne dla podatników innych niż mali podatnicy, przy czym możliwość składania deklaracji kwartalnych ma zostać wyłączona względem podatników rozpoczynających wykonywanie czynności opodatkowanych przez okres pierwszych 12 miesięcy od rejestracji, a także podatników dokonujących dostaw towarów objętych instytucją odpowiedzialności solidarnej (załącznik 13 do ustawy), których łączna wartość w dowolnym miesiącu z ostatnich 4 kwartałów przekroczyła kwotę 50 000 zł. Zmiana dotyczy podatników rozpoczynających działalność od dnia 1 stycznia 2017 r.

  1. Deklaracje elektroniczne

Powszechny obowiązek składania deklaracji drogą elektroniczną obowiązywać będzie od 1 stycznia 2018 r., jednakże już z początkiem 2017 r. obowiązek taki nałożony zostanie m.in. na podatników zobowiązanych do zarejestrowania jako podatnicy VAT-UE oraz podatników którzy jako sprzedawcy bądź nabywcy uczestniczą w transakcjach rozliczanych według reverse charge na podstawie art. 17 ust. 7 i 8 ustawy.

  1. Odpowiedzialność solidarna nabywcy

Ustawodawca przewiduje liczne zmiany w zakresie odpowiedzialności solidarnej nabywców wybranych towarów oraz kaucji gwarancyjnych. Zmianie ulegną m.in. warunki uzyskania zwolnienia z takiej odpowiedzialności. Zmodyfikowany zostanie także załącznik nr 13 do ustawy – mechanizmem odpowiedzialności solidarnej objęte zostaną także transakcje, których przedmiotem są pewne towary z kategorii elektroniki, tj. dyski HDD i SDD, a także folia typu strech.

  1. Sankcje podatkowe za nierzetelne rozliczanie podatku

Zaniżenie zobowiązania podatkowego bądź też zawyżenie kwoty podatku do zwrotu lub do przeniesienia skutkować będzie nie tylko określeniem przez organ przeprowadzający kontrolę kwot w prawidłowej wysokości, lecz także nałożeniem sankcji w postaci dodatkowego zobowiązania podatkowego wynoszącego 30% kwoty zaniżenia zobowiązania lub kwoty zawyżenia nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Dodatkowe zobowiązanie podatkowe będzie być mogło nałożone także w przypadku niezłożenia deklaracji i braku wpłaty kwoty zobowiązania podatkowego. Jednocześnie w ustawie przewidziane będą sytuacje, w których sankcja taka nie znajdzie zastosowania – np. w sytuacji, gdy podatnik sam skoryguje błąd i wpłaci różnicę w podatku, albo gdy przewinienie dokonane jest przez osobę fizyczną, która za ten czyn będzie ponosić odpowiedzialność za wykroczenie bądź przestępstwo skarbowe.

W określonych sytuacjach – np. zawyżenia podatku naliczonego w wyniku rozliczenia faktur wystawionych przez podmiot nieistniejący stawka dodatkowego zobowiązania podatkowego w części dotyczącej podatku naliczonego wynikającego z takiego dokumentu wynosi 100%.

  1. Nowy limit sprzedaży dla zwolnienia przedmiotowego

W myśl obecnie obowiązujących przepisów zwolnieniem z VAT objęci są podatnicy, których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł netto. Począwszy od 1 stycznia 2017 r. limit ten zwiększony zostanie do 200 000 zł.

Projekt ustawy z dnia 22 września 2016 r. jest w chwili obecnej opiniowany przez Prezesów: Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Głównego Urzędu Statystycznego.