W ramach nowelizacji ustaw o podatkach dochodowych planowane jest wprowadzenie tzw. minimalnego podatku dochodowego dla właścicieli określonych nieruchomości komercyjnych. Jest to istotne szczególnie dla tych przedsiębiorców, którzy dotychczas nie płacili podatku dochodowego z tytułu wynajmu z uwagi na fakt, iż suma ich przychodów z tego tytułu była niższa od kosztów uzyskania przychodów. W wyniku nowelizacji miesięczny podatek dochodowy u takich przedsiębiorców nie będzie mógł być niższy niż 0,042% wartości początkowej nieruchomości, stanowiącej podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Projekt ustawy opublikowany w lipcu przez Ministerstwo Finansów przewiduje wprowadzenie tzw. minimalnego podatku CIT dla podatników posiadających na terytorium Polski środki trwałe w postaci nieruchomości komercyjnych, jak również dla podatników, którzy nie są właścicielami (współwłaścicielami) nieruchomości, ale ich używają i na podstawie przepisów ustaw podatkowych dokonują odpisów amortyzacyjnych (np. korzystający w umowie leasingu finansowego).

Podatkiem tym, nazwanym w projekcie ustawy „podatkiem dochodowym od przychodów z tytułu własności środka trwałego”, opodatkowane zostaną położone na terytorium Polski środki trwałe w postaci nieruchomości komercyjnych, których wartość początkowa przekracza 10 mln zł. Do nieruchomości komercyjnych, o których mowa powyżej zaliczać się będą:

• budynki handlowo usługowe (tj. centra handlowe, domy towarowe, samodzielne sklepy i butiki oraz pozostałe budynki handlowo usługowe),
• budynki biurowe (z wyłączeniem budynków urzędów pocztowych, urzędów miejskich, gminnych, samorządowych, ministerstw oraz budynków sądów i parlamentów).

Planowany podatek płatny będzie co miesiąc, w wysokości 0,042% podstawy opodatkowania odpowiadającej wartości początkowej środka trwałego ustalanej na pierwszy dzień każdego miesiąca wynikającej z prowadzonej ewidencji.  Podatnicy będą obowiązani za każdy miesiąc obliczać podatek i wpłacać go na rachunek właściwego urzędu skarbowego do 20. dnia następnego miesiąca.

Nowelizacja przewiduje szczególne zasady dotyczące ustalania wartości początkowej środków trwałych będących we współwłasności podmiotów powiązanych, podmiotów niepowiązanych oraz spółki niebędącej osobą prawną.

Co istotne w projekcie przewidziano możliwość odliczenia podatku dochodowego z tytułu własności środka trwałego od kwoty podatku dochodowego obliczonego na zasadach ogólnych (tj. od różnicy pomiędzy przychodami i kosztami uzyskania przychodów). W założeniu stosowne odliczenia byłyby dokonywane od zaliczek na podatek dochodowy obliczanych wg. zasad ogólnych. Ponadto  podatnicy mieliby możliwość w zeznaniu składanym za rok podatkowy odliczenia kwot uiszczonego i nieodliczonego w roku podatkowym podatku dochodowego z tytułu własności środka trwałego.

Podatnicy obowiązani do zapłaty podatku dochodowego z tytułu własności środka trwałego będą zobligowani do składania i wykazania w zeznaniu rocznym środków trwałych, których wartość stanowi podstawę opodatkowania, kwoty należnego i uiszczonego podatku oraz kwoty dokonanych odliczeń. Należy podkreślić, że w przypadku, gdy projektowane przepisy wejdą w życie, powyższy obowiązek dotyczyć będzie również podatników, którzy obecnie są zwolnieni z obowiązku składania rocznego zeznania CIT-8 (na podstawie zwolnienia podmiotowego zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o CIT, tj, np. fundusze inwestycyjne otwarte i instytucje wspólnego inwestowania), a którzy na podstawie projektowanych przepisów będą zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego z tytułu własności środka trwałego.

W praktyce nowe obciążenie podatkowe obciąży podmioty u których podatek CIT liczony na zasadach ogólnych nie pozwoli na odliczenie w całości uiszczonej nowej daniny.  

Projekt ustawy jest obecnie na etapie opiniowania przez poszczególne instytucje. Pod dużym znakiem zapytania stoi wprowadzenie przepisów w obecnym kształcie, bowiem minimalny podatek CIT, biorąc pod uwagę jego konstrukcję (tj. selektywne wyłączenie z opodatkowania podmiotów posiadających nieruchomości o wartości niższej niż 10 mln, wyłączenie spod opodatkowania budynków pocztowych) może zostać uznany za niedozwoloną pomoc publiczną dla przedsiębiorstw o niższych przychodach, na co wskazuje m. in. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta.

Analogiczne zmiany przewidziano również dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych.

Małgorzata Kierczak, konsultant podatkowy, ATA Finance