Moment wykonania usług budowlanych i budowlano-montażowych w świetle wyroku TSUE
2 maja 2019 przed TSUE zapadł wyrok w sprawie C-224/18 dotyczący momentu wykonania usług budowlanych i budowlano-montażowych. Wyrok, zawierający całkiem odmienne stanowisko od aktualnie praktykowanego przez sądy krajowe i organy interpretacyjne, ma istotne znaczenie dla branży budowlanej. Sprawa dotyczyła długoletniego już sporu toczącego się między spółką Budimex S.A. a Ministrem Finansów w przedmiocie wydanej interpretacji indywidualnej dotyczącej momentu powstania obowiązku podatkowego dla usługi budowlanej lub budowlano-montażowej.
Zgodnie ze stanowiskiem Ministra Finansów wskazanym w spornej interpretacji obowiązek podatkowy z tytułu wykonanych usług powstaje w dacie wystawienia faktury, a w przypadku jej braku, 30 dni od momentu faktycznego wykonania usługi. Minister Finansów podkreślił, iż postanowienia umowne, na podstawie których świadczona jest usługa, w tym podpisanie protokołu odbiorczego nie mają znaczenia dla określenia momentu wykonania usługi, a w konsekwencji dla momentu powstania obowiązku podatkowego. Spółka zaskarżyła interpretację, argumentując własne stanowisko tym, iż formalność zaakceptowania prac jest wyraźnie przewidziana w warunkach kontraktowych i jest integralną częścią każdej usługi budowlanej i budowlano-montażowej. W następstwie skargi kasacyjnej, NSA zwrócił się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym dotyczącym wykładni pojęcia „wykonanie usługi”.
TSUE w wydanym wyroku wskazuje, że przy kwalifikacji transakcji jako transakcji podlegającej opodatkowaniu VAT należy uwzględnić rzeczywistość gospodarczą i handlową cechującą daną dziedzinę działalności. W spornej sprawie, w przypadku braku wystawienia faktury lub wystawienia jej z opóźnieniem, usługa budowlana może zostać uznana za wykonaną dopiero w momencie jej materialnego zakończenia, tj. po spełnieniu wszystkich warunków nierozerwalnie z umową związanych i mających decydujące znaczenie dla kompletności świadczonej usługi.
Innymi słowy, nie faktyczne wykonanie robót budowlanych, a ich formalny odbiór wyrażony w formie podpisanego protokołu odbioru będzie uważany za moment, w którym usługa została wykonana pod warunkiem jednak, że odbiór został uzgodniony w umowie wiążącej strony oraz stanowi materialne zakończenie usługi i ustala ostatecznie wysokość należnego świadczenia wzajemnego.
Powyższe oznacza, że w przypadku braku faktury za świadczone usługi budowlane i budowlano-montażowe, obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje dopiero 30 dni od momentu podpisania protokołu odbioru, a nie z upływem 30 dni od momentu wykonania prac.
Stanowisko Trybunału, mniej rygorystyczne aniżeli dotychczasowe stanowisko polskiego fiskusa, należy ocenić jako rozstrzygnięcie korzystne dla przedsiębiorców branży budowlanej. Jasno określony w protokole odbioru moment wykonania usługi eliminuje ryzyko wszelkich nieprawidłowości dotyczących rozliczania VAT. Wyrok daje również możliwość wznowienia zakończonych postępowań podatkowych, w których wydano decyzje wymiarowe uwzględniające dotychczasowe, niekorzystne dla podatników stanowisko polskiego fiskusa i sądów administracyjnych.
Ewa Pyrkosz, konsultant podatkowy, ATA Tax Sp. z o.o.
Zainteresował Cię ten temat?