Zawierając umowę najmu maszyn i urządzeń z zagranicznym kontrahentem polski podatnik powinien pamiętać, iż może wiązać się to z koniecznością odprowadzenia w Polsce podatku u źródła.

Kluczowe dla tematu jest pojęcie urządzeń przemysłowych, niezdefiniowanych w Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatków od dochodu i majątku. Brak takiej definicji wynika z faktu, że w większości państw przychody z najmu urządzeń przemysłowych traktowane są jako zyski przedsiębiorstw i w konsekwencji – opodatkowane co do zasady w państwie, w którym przedsiębiorstwo ma swoją siedzibę. Odmienne rozwiązanie dotyczy jednakże Polski, która znajduje się wśród krajów, które zastrzegły sobie prawo do umieszczenia w definicji określenia „należności licencyjnych” również dochodu generowanego z tytułu wynajmu urządzeń przemysłowych, handlowych, naukowych jak i kontenerów.

Mimo rozszerzenia w zawieranych przez Polskę umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania katalogu należności licencyjnych o wspomniane urządzenia przemysłowe, urządzenia te jako takie nie zostały jednak w przepisach prawa zdefiniowane, co powoduje dla podatników liczne wątpliwości interpretacyjne. Stąd też konieczne jest posługiwanie się definicjami słownikowymi, co też czynią zarówno organy podatkowe i sądy, dochodząc czasem jednakże do odmiennych wniosków. Co szczególnie ważne dla podatników, organy podatkowe a czasem i sądy interpretują pojęcie urządzeń przemysłowych bardzo szeroko, zaliczając do nich nie tylko samochody i ciągniki, teleskopowe wózki widłowe ale nawet i koparki gąsienicowe (choć NSA w wyroku z dnia 5 marca 2014 r., sygn. akt II FSK 820/12 zanegował taki pogląd), a więc także i obiekty, które z punktu widzenia Klasyfikacji Środków Trwałych do urządzeń przemysłowych nie byłyby zaliczane. Próby definicji urządzeń przemysłowych podjął się niedawno WSA w Bydgoszczy (wyrok z dnia 19 stycznia 2016 r., sygn. akt I SA/Bs 985/15), który posiłkując się definicjami słownikowymi stwierdził, że „w pewnym uproszczeniu (…) można powiedzieć, że "urządzeniem przemysłowym" będzie takie urządzenie, które jest przeznaczone do wykorzystania bądź zastosowania w przemyśle, niezależnie od sposobu jego faktycznego wykorzystywania przez podmiot wynajmujący te urządzenia.” Jednocześnie w ocenie sądu „sposób korzystania przez użytkownika z urządzenia przemysłowego (np. w budownictwie), nie wpływa na inną jego ocenę i kwalifikację, albowiem używanie tego urządzenia w innych celach, nie pozbawia go jego istotnych cech, determinujących przeznaczenie do grupy urządzeń przemysłowych”. Do podobnych konkluzji doszedł NSA w wyroku z dnia 25 marca 2015 r. (sygn. akt II FSK 337/13), stwierdzając, że „każde urządzenie z osobna z uwagi na swoistą charakterystykę powinno być analizowane pod względem możliwości zastosowania w przemyśle, a nie okoliczności wykorzystywania w danej gałęzi gospodarki.” Stąd też, dla przykładu, wykorzystywane przez podatnika w celach montażowych samojezdne zwyżki teleskopowe, jako pomocniczo stosowane w przemyśle zakwalifikowane będą jako urządzenia przemysłowe (vide: wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 13 stycznia 2016 r., sygn. akt I SA/Bd 979/15). 

Brak legalnej definicji urządzeń przemysłowych jak i spójności w stanowiskach organów podatkowych oraz sądów administracyjnych niestety utrudniać może prawidłowe rozliczenie podatku u źródła. W przypadku bardziej „kłopotliwych” urządzeń, dla których brak jest dostępnych rozstrzygnięć organów podatkowych i sądów administracyjnych w analogicznych sprawach, rozsądnym rozwiązaniem wydawać się może wystąpienie o interpretację indywidualną celem potwierdzenia zajmowanego stanowiska. Uznanie bowiem danego urządzenia za urządzenie przemysłowe powoduje, że w myśl art. 26 ust. 1 ustawy o CIT podmiot, który dokonuje wypłat należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, jest obowiązany jest jako płatnik pobierać w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, w wysokości 20%. Jednocześnie, w przypadku posiadania certyfikatu rezydencji kontrahenta możliwe jest zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową.