Chcesz być informowany o wszystkich wydarzeniach w ATA Finance?
Nie masz czasu, żeby śledzić naszą stronę?

Zapisz się na newsletter!

Minister wyjaśnił, jak ustalać obowiązek podatkowy dla usług budowlanych

2016-07-05

Prawidłowe określenie momentu powstania obowiązku podatkowego dla świadczonych usług budowlanych i budowlano-montażowych powinno być dla podatników łatwiejsze. Wątpliwości w tym zakresie rozwiał bowiem Minister Finansów wydaną w dniu 1 kwietnia 2016 r. interpretacją ogólną (sygn. PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141).

Przepisy ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. stanowią, że obowiązek podatkowy powstaje co do zasady z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z pewnymi zastrzeżeniami. W przypadku usług przyjmowanych częściowo, usługę uznaje się również za wykonaną w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę. Jeśli natomiast dla świadczonej usługi strony ustalą następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, usługę tą uznać należy za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego taka płatność lub rozliczenie się odnosi. Jeśli usługa świadczona jest w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, a w danym roku nie upłynie dla niej termin płatności lub rozliczeń, uznana będzie za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia jej świadczenia. Jednocześnie, określając moment powstania obowiązku podatnik winien uwzględnić przepisy dotyczące wystawiania faktur, które uzależniają moment powstania obowiązku podatkowego od terminu wystawienia faktury. Ten natomiast determinowany jest przez moment wykonania usługi.

Przepisy, choć pozornie jasne i proste, mogły prowadzić do sporów z fiskusem, u podstaw których leżało prawidłowe określenie momentu wykonania usługi. Niejasne było bowiem, jakie znaczenie – i czy w ogóle jakieś - na gruncie ustawy o VAT ma potwierdzony stosownym protokołem zdawczo-odbiorczym odbiór usługi.

W wydanej interpretacji Minister wskazał, że w przypadku usług przekazywanych w całości lub w części o momencie wykonania tych usług decyduje faktyczne ich wykonanie – tj. dzień, w którym w związku z wykonaniem określonej umową usługi (lub jej części) doszło do faktycznego zakończenia prac (lub ich części), a wykonawca zgłasza je swojemu kontrahentowi do odbioru. Tym samym, momentu wykonania nie należy wiązać ze spełnieniem formalności cywilnoprawnej, jaką jest podpisanie protokołu. Nadto wyjaśnił Minister, że w przypadku, gdy możliwe jest wyodrębnienie poszczególnych czynności składających się na usługę budowlaną wykonanych w danym okresie rozliczeniowym, to usługę taką nie można uznać za usługę świadczoną w sposób ciągły (lecz za usługę wykonywaną częściowo).

Uwzględniając status nabywcy usług budowlanych i budowlano-montażowych, jak i przywołane przepisy, wyróżnić można więc następujące sytuacje, determinujące moment powstania obowiązku podatkowego:

Rodzaj usługi budowlanej lub budowlano-montażowej

Usługa świadczona na rzecz podatnika VAT

Usługa świadczona na rzecz konsumenta

Usługa przekazywana w całości

Z chwilą wystawienia faktury, która wystawiona być winna nie później niż 30. dnia od wykonania usługi (tj. od dnia zgłoszenia jej nabywcy do odbioru), lecz nie wcześniej niż 30. dnia przed tym dniem.

Jeśli podatnik nie wystawi faktury, lub będzie ona wystawiona z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu na jej wystawienie (30. dnia od wykonania usługi).

Z chwilą wykonania usługi, tj. zgłoszenia jej nabywcy do odbioru.

Usługa przekazywana częściowo

Z chwilą wystawienia faktury, która wystawiona być winna nie później niż 30. dnia od wykonania (tj. zgłoszenia do odbioru) części usługi, lecz nie wcześniej niż 30. dnia przed tym dniem.

Jeśli podatnik nie wystawi faktury, lub będzie ona wystawiona z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu na jej wystawienie (30. dnia od wykonania danej części usługi).

Z chwilą wykonania części usługi, tj. zgłoszenia jej nabywcy do odbioru.

Usługa ciągła

Z chwilą wystawienia faktury, która wystawiona być może wcześniej niż 30. dnia wykonania, o ile zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy.

Jeśli podatnik nie wystawi faktury, lub będzie ona wystawiona z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu na jej wystawienie (30. dnia od wykonania usługi lub jej części).

Z chwilą upływu każdego okresu, do którego odnoszą się płatności lub rozliczenia, chyba że usługa świadczona jest przez okres dłuższy niż rok i w danym roku nie upływa termin płatności lub rozliczeń – wtedy obowiązek powstanie z upływem każdego roku podatkowego, aż do zakończenia usługi.

 

Podkreślić należy, że zarówno w przypadku usług świadczonych na rzecz podatników, jak i tych świadczonych na rzecz konsumentów, w przypadku otrzymania przez wykonawcę całości lub części zapłaty przed wykonanie usługi lub jej części, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania tej zapłaty i w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Wytyczne zawarte w omawianej interpretacji ogólnej powinny pozwolić podatnikom uniknąć sporów z fiskusem co do poprawności rozliczenia podatku VAT od zwykle opiewających na bardzo wysokie kwoty umów na usługi budowlane i budowlano-montażowe. Pamiętać należy, że prawidłowe określenie momentu wykonania takiej usługi, determinującego powstanie obowiązku podatkowego, powinno następować na podstawie obiektywnych przesłanek (takich jak uznanie przez wykonawcę, iż prace są gotowe do odbioru), a postanowienia umowne (przede wszystkim te dotyczące konieczności potwierdzenia prawidłowego wykonania prac stosownym protokołem zdawczo-odbiorczym) mają jedynie charakter pomocniczy.