Z dniem 1 lipca 2016, na skutek nowelizacji Ordynacji podatkowej powstanie obowiązek przesyłania organom podatkowym informacji pochodzących z ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznych nośnikach danych, w postaci Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK).Celem wprowadzenia JPK jest skrócenie czasu przeprowadzenia czynności kontrolnych przez organy podatkowe oraz zmniejszenia ich uciążliwości. Informacje uzyskane w ten sposób przez organ podatkowy, w niebudzących wątpliwości przypadkach mogą pozwolić na odstąpienie od standardowej kontroli.

Podmiotami obowiązanymi do posługiwania się Jednolitym Plikiem Kontrolnym od 1 lipca 2016 roku będą w szczególności duże podmioty, tj. podmioty, których obrót przekracza 50 mln EUR oraz zatrudniają ponad 250 pracowników. Powyższy obowiązek zostanie jednak w przyszłości rozszerzony na pozostałe podmioty. Po 30 czerwca 2018 roku również mali i średni przedsiębiorcy będą obowiązani do stosowania Jednolitego Pliku Kontrolnego.

JPK ma na celu ujednolicenie danych otrzymywanych przez organy podatkowe, co umożliwi  m.in. dokonywanie analizy porównawczej podmiotów. Ujednolicenie plików udostępnianych organom podatkowym zapewni jednolity format XML (zgodnie ze standardem OECD SAFT 2.0 ) ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych. Na wezwanie organu podatkowego podatnik będzie zobowiązany do udostępnienia żądanych informacji za pośrednictwem portalu dostępnego na stronie internetowej Ministerstwa Finansów lub na nośniku zewnętrznym (płyta DVD, pendrive).

Informacje, które powinny zostać zawarte w JPK zostały skategoryzowane do 7 struktur. Na stronie Ministerstwa Finansów została zaprezentowana finalna wersja jednolitych plików kontrolnych, wyszczególniająca  7 struktur tj.

• struktura 1:         Księgi rachunkowe,
• struktura 2:        Wyciąg bankowy,
• struktura 3:        Magazyn,
• struktura 4:        Ewidencje zakupu i sprzedaży VAT,
• struktura 5:        Faktury VAT,
• struktura 6:        Podatkowa księga przychodów i rozchodów,
• struktura 7:   Ewidencja przychodów opodatkowanych zryczałtowanych podatkiem od przychodów ewidencjonowanych.

Każda z wymienionych powyżej struktur powinna zawierać ściśle określone informacje. W strukturze Księgi rachunkowe powinny zostać zawarte następujące informacje:

• zestawienia obrotów i sald,
• zestawienia dziennika księgi głównej,
• zestawienia zapisów na kontach księgi głównej i ksiąg pomocniczych.

Struktura służąca do raportowania sald Wyciągu bankowego powinna zawierać szczegółowe zapisy (wiersze) z wyciągu bankowego dla rachunków prowadzonych przez podatników.

W strukturze Magazyn powinny zostać zawarte informacje dotyczące ruchów magazynowych tj.:

• przyjęcia z zewnątrz,

• wydania na zewnątrz,
• rozchodu wewnętrznego oraz przesunięć wewnątrzmagazynowych.

Struktura Ewidencja Zakupów i Sprzedaży VAT odzwierciedla w zasadzie pola deklaracji VAT-7. Zawiera bowiem informacje dotyczące transakcji ujmowanych w ewidencji prowadzonej dla potrzeb rozliczeń podatku VAT. Co istotne, zawartość danych w tej ewidencji powinna być zgodna z deklaracją VAT za ten sam okres.

Struktura Faktury VAT służy do raportowania informacji o fakturach sprzedażowych, korygujących, zaliczkowych oraz dokumentach pozostałych, zrównanych z fakturą VAT. Na tym poziomie struktura przedstawia szereg informacji opcjonalnych, których podanie uzależnione będzie od wystąpienia tego typu transakcji.

Każdy z poziomów JPK zawiera ponadto Nagłówek, w którym wskazuje się dane identyfikujące podmiot raportujący, datę przygotowania pliku oraz okres, dla którego sporządzono plik (od…do).

W opinii Ministerstwa Finansów nowelizacja Ordynacji podatkowej nakładająca na podatników obowiązek raportowania na wezwanie organu podatkowego za pomocą danych udostępnianych w postaci Jednolitego Pliku Kontrolnego ma na celu usprawnienie przeprowadzania czynności sprawdzających oraz kontroli prowadzonych przez organy podatkowe. Z drugiej strony nie sposób nie zauważyć, że jest to również kolejny obowiązek nakładany na podatników wymagający dodatkowego zaangażowania administracyjnego, co może mieć wpływ na koszty prowadzonej działalności.