Zasady dokumentowania transakcji WDT od 1 stycznia 2020 r.
1 stycznia 2020 r. wejdą w życie przepisy Rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) 2018/1912 z dnia 4 grudnia 2018 r. ustanawiające nowe wymogi dokumentowania wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów (dalej: WDT). Mając na uwadze fakt, iż rozporządzenia unijne stosowane są bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich, nie wymagają one implementacji do krajowych porządków prawnych. Oznacza to, że regulacje zaczną obowiązywać z początkiem 2020 roku bez konieczności nowelizacji ustawy o VAT.
Rozporządzenie wprowadza katalog dokumentów stanowiących dowód wewnątrzwspólnotowych dostaw i pozwalających przyjąć domniemanie, że towary faktycznie zostały wywiezione z jednego państwa członkowskiego do drugiego. Pierwszą grupę stanowią dokumenty odnoszące się do wysyłki lub transportu towarów, takie jak:
- podpisany list przewozowy CMR
- konosament,
- faktura za towarowy przewóz lotniczy lub
- faktura od przewoźnika towarów
Drugą grupę stanowią następujące dokumenty:
- polisa ubezpieczeniowa w odniesieniu do wysyłki lub transportu towarów lub dokumenty bankowe potwierdzające zapłatę za wysyłkę lub transport towarów,
- dokumenty urzędowe wydane przez organ władzy publicznej, na przykład notariusza, potwierdzające przybycie towarów do państwa członkowskiego przeznaczenia;
- poświadczenie odbioru wystawione przez prowadzącego magazyn w państwie członkowskim przeznaczenia potwierdzające składowanie towarów tym pastwie członkowskim.
W myśl rozporządzenia, jeśli wysyłki lub transportu dokonuje sprzedawca lub podmiot trzeci działający na jego rzecz, zastosowanie stawki 0% jest możliwe pod warunkiem, że sprzedawca wskazuje, że towary zostały wysłane przez niego lub przez osobę trzecią oraz posiada:
- co najmniej dwa – niebędące ze sobą w sprzeczności dowody wydane przez dwie różne strony, niezależne od siebie nawzajem, jak też niezależne od sprzedawcy i od nabywcy – dokumenty z grupy pierwszej lub
- co najmniej jeden dokument z grupy pierwszej oraz co najmniej jeden, niebędący w sprzeczności z innymi dowodami, dokument z grupy drugiej.
W przypadku gdy wysyłki lub transportu dokonuje nabywca lub podmiot trzeci działający na jego rzecz, sprzedawca dodatkowo powinien posiadać pisemne oświadczenie nabywcy potwierdzające, że towary zostały wysłane lub przetransportowane przez nabywcę lub podmiot trzeci oraz wskazującego państwo członkowskie przeznaczenia towarów.
Warto podkreślić, iż brak wskazanych wyżej dokumentów nie pozbawia automatycznie prawa do skorzystania ze stawki 0% VAT. Podatnik będzie mógł w takiej sytuacji potwierdzić WDT w inny sposób (zgodnie z zasadami ustalonymi w polskiej ustawie VAT), przy czym ciężar wykazania prawa leżeć będzie po jego stronie – nie skorzysta zatem z domniemania przewidzianego w rozporządzeniu. Powyższe stanowisko przyjęte zostało również przez Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu projektu zmian w ustawie o VAT (UC158) w zakresie Quick fixes.
Należy pamiętać, że nowe regulacje unijne nie zastępują warunków określonych w polskiej ustawie o VAT. Tym samym, dla zastosowania stawki 0% VAT wystarczające będzie udokumentowanie WDT zgodnie z dotychczasowymi przepisami krajowymi. Domniemanie wynikające z rozporządzenia będzie miało zaś większe znaczenie praktyczne w państwach UE, w których zasady dokumentowania dostaw w ramach WDT są nieprecyzyjne lub bardziej restrykcyjne.
Na powyższe rozumienie przepisów wskazuje także projekt tzw. Not wyjaśniających (Explanatory Notes on the “2020 Quick Fixes”) przygotowany przez grupę ekspercką VAT przy Komisji Europejskiej. Jego analiza uzasadnia przyjęcie, iż podatnik ma możliwość skorzystania z unijnego domniemania (jest to jego uprawnienie) albo z krajowych regulacji. Mimo, iż noty nie mają mocy wiążącej, będą one z pewnością ważną wskazówką przy interpretacji nowych regulacji.
Anna Skórska, konsultant podatkowy, ATA Tax Sp. z o.o.
Zainteresował Cię ten temat?