Zgodność polskich regulacji w zakresie prawa do odliczenia VAT z prawem unijnym
14 grudnia 2018 r. WSA w Krakowie orzekał o zgodności z prawem unijnym obowiązujących regulacji w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT z transakcji WNT, importu usług i transakcji krajowych objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia (I SA/KR 11/18).
Tytułem wstępu, z dniem 1 stycznia 2017 r. do polskiego systemu prawnego wprowadzono warunek rozliczenia podatku VAT należnego w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym dla przedmiotowych transakcji powstał obowiązek podatkowy. Niedochowanie ustawowego terminu skutkuje utratą prawa do równoczesnego rozliczenia VAT należnego i odliczenia podatku naliczonego w danym okresie rozliczeniowym, czego konsekwencją jest brak neutralności podatku VAT dla podatnika.
W rozpatrywanej sprawie, będącej wynikiem złożenia skargi na wydaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretację indywidualną, strona skarżąca podniosła zarzut sprzeczności powyższych regulacji z zasadą neutralności i proporcjonalności podatku VAT. Podatnicy często z przyczyn niezależnych od siebie np. zbyt późne wystawienie faktury przez dostawcę, zbyt późne jej dostarczenie lub jej wadliwość ponoszą ekonomiczny ciężar podatku należnego i należnych odsetek, co nie jest zgodne z istotą podatku VAT i jego fundamentalnymi zasadami.
Sąd dokonując analizy orzecznictwa TSUE oraz przepisów Dyrektywy VAT potwierdził stanowisko strony skarżącej uznając, iż autonomiczne przesunięcie w czasie prawa odliczenia VAT przez podatnika spełniającego wszystkie przesłanki materialnoprawne, przy braku dochowania jedynie formalnych warunków odliczenia jest sprzeczne z zasadami ustawodawstwa unijnego. Sporne przepisy, w zakresie skutku, jaki wywołują stanowią nieuzasadnioną dolegliwość ekonomiczną dla podatników stosowaną niezależnie od wagi i skali naruszeń formalnych, niezależnie od okoliczności wystąpienia ryzyka oszustw, wyłudzeń czy świadomego zaniżania zobowiązań podatkowych. Sąd wskazuje, że wprawdzie państwa członkowskie są upoważnione do ustanowienia sankcji z tytułu niespełnienia wymogów formalnych dotyczących korzystania z prawa do odliczenia, ale nie mogą one wykraczać poza to, co jest konieczne i odpowiednie do osiągnięcia założonych celów oraz muszą w swoich rozwiązaniach legislacyjnych respektować zasadę neutralności podatku.
W omawianym zakresie pojawiają się korzystne dla podatników rozstrzygnięcia, jednakże z uwagi na brak jednolitej linii orzeczniczej do czasu jednoznacznego stanowiska NSA lub Trybunału Sprawiedliwości, celem uniknięcia ryzyka wystąpienia negatywnych konsekwencji rekomenduje się dokonywanie rozliczeń w terminie do 3 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego dla WNT, importu usług oraz transakcji krajowych objętych samonaliczeniem podatku.
Ewa Pyrkosz, konsultant podatkowy, ATA Tax Sp. z o.o.
Zainteresował Cię ten temat?