Chcesz być informowany o wszystkich wydarzeniach w ATA Finance?
Nie masz czasu, żeby śledzić naszą stronę?

Zapisz się na newsletter!

Błędy formalne na fakturze a prawo do odliczenia VAT

2016-10-28

W dniu 15 września 2016 r. zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-516/14 Barlis 06 – Investimentos Imobiliarios e Turisticos SA przeciwko Autoridade Tributaria e Aduaneira, którego przedmiotem było prawo do odliczenia przez portugalską spółkę podatku VAT z faktur dokumentujących świadczone na jej rzecz przez kancelarię adwokacką usługi prawne.

Organy podatkowe w Portugalii odmówiły spółce prawa do odliczenia podatku VAT argumentując, że faktury wystawione przez kancelarię nie spełniają wymogów formalnych przewidzianych w przepisach krajowych, tzn. opisy zawarte na spornych fakturach były niewystarczające. W odpowiedzi spółka przedstawiła załączniki zawierające bardziej szczegółowy opis stanowiących istotę sporu usług prawnych. Fiskus uznał jednakże, że przedłożenie załączników, które poświadczają brakujące elementy, nie naprawia zaistniałych braków formalnych – załączniki nie są bowiem „dokumentami równoważnymi” z fakturami, gdyż nie spełniają warunków narzuconych przez przepisy prawa. TSUE rozstrzygnąć miał, czy w świetle przepisów dyrektywy 2006/112 możliwe jest uznanie przez administrację podatkową, że opis na fakturze jest niewystarczający, nawet jeśli administracja ta może, na podstawie zasady współpracy, otrzymać uzupełniające informacje, które uważa za konieczne w celu potwierdzenia istnienia oraz szczegółowych cech transakcji.

Trybunał zwrócił uwagę na dwie istotne kwestie:

  1. Państwa członkowskie nie mogą według swojego uznania powiązać prawa do odliczenia podatku VAT z przestrzeganiem warunków dotyczących treści faktury, które nie zostały wyraźnie przewidziane przez przepisy dyrektywy 2006/112. W myśl art. 226 pkt 6 dyrektywy 2006/112 tylko dane wymienione w tym artykule powinny obligatoryjnie znajdować się na fakturach. Jednym z takich warunków jest, by faktura zawierała wzmiankę o zakresie i charakterze wykonanych usług. Jednocześnie w dyrektywie nie określono, czy konieczny jest wyczerpujący opis poszczególnych świadczonych usług. Nadto podkreślenia wymaga, że faktury winny zawierać datę dokonania lub zakończenia wykonywania usług, umożliwiając organom kontrolę, kiedy nastąpiło zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego.
  2. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału prawo podatników do odliczenia podatku VAT stanowi podstawową zasadę wspólnego systemu podatku VAT. Prawo to, stanowiąc integralną część mechanizmu podatku VAT, nie podlega ograniczeniu. Wspólny system podatku VAT zapewnić ma, by wszelka działalność gospodarcza, bez względu na cel bądź rezultat, pod warunkiem że co do zasady podlega opodatkowaniu, była opodatkowana w sposób neutralny. Przesłanką materialną prawa do odliczenia jest, by towary i usługi były wykorzystywane do czynności opodatkowanych i były dostarczone przez innego podatnika znajdującego się na wcześniejszym etapie obrotu. Przesłanką formalną jest natomiast posiadanie faktury sporządzonej zgodnie z dyrektywą 2006/112.

Zdaniem TSUE zasada neutralności podatku VAT wymaga, by prawo do odliczenia podatku VAT zostało przyznane w razie spełnienia podstawowych wymagań (materialnych), nawet jeśli niektóre z wymagań formalnych pozostaną niespełnione. Podobne stanowisko TSUE zajmował już w przeszłości. W świetle powyższego organy podatkowe nie mogą odmówić prawa do odliczenia podatku VAT tylko na tej podstawie, że dana faktura nie spełnia przesłanek formalnych, jeśli dysponują one wszystkimi informacjami do zbadania, że spełnione są przesłanki materialne dotyczące tego prawa. Organy podatkowe nie mogą ograniczyć się do zbadania samych faktur, lecz winny one wziąć pod uwagę wszystkie informacje dostarczone przez podatnika. Co istotne, art. 219 dyrektywy 2006/112 zrównuje z fakturą każdy dokument lub notę, która zmienia fakturę pierwotną i odnosi się do niej w sposób wyraźny i jednoznaczny.

W konsekwencji w przedmiotowej sprawie portugalski organ podatkowy powinien uwzględnić w swej ocenie także i przedłożone przez podatnika załączniki do faktur, przy czym ciężar udowodnienia spełnienia przesłanek do odliczenia spoczywać będzie na podatniku.

Omawianym wyrokiem TSUE potwierdził swoje dotychczasowe stanowisko co do nadrzędności zasady neutralności podatku VAT. Organy podatkowe nie mogą kwestionować prawa do odliczenia podatku VAT przez podatników w związku z uchybieniami natury formalnej, jeśli spełnione są przesłanki o charakterze materialnym.