Od 1.01.2016 r. będą obowiązywać przepisy precyzujące moment dokonania korekty przychodów i kosztów uzyskania przychodów w przypadku wystawienia bądź otrzymania faktury korygującej przez podatników. Dotychczas kwestia ta nie była ustawowo uregulowana i zgodnie ze stanowiskami organów podatkowych moment dokonania korekty przychodów uzależniony był od przyczyny korekty, a moment dokonania korekty kosztów uzyskania przychodów od kwalifikacji kosztu jako koszt bezpośrednio związany z przychodami danego roku lub tzw. koszt pośredni. Dodatkowo ustawodawca zdecydował się usunąć przepisy dotyczące korekty kosztów uzyskania przychodów z uwagi na brak zapłaty zobowiązania (art. 15b ustawy o CIT, art. 24d ustawy o PIT), których stosowanie wiązało z dużym nakładem administracyjnym ze strony podatników.

Od początku nowego roku podatkowego, rozpoczynającego się w 2016 r., ostatecznie rozwiane zostaną wątpliwości podatników co do momentu ujęcia faktur korygujących w przychodach i kosztach podatkowych. W świetle braku uregulowań prawnych w tym zakresie w dotychczasowym brzmieniu ustaw o PIT i CIT i w większości przypadków niekorzystnym dla podatników stanowisku organów podatkowych konieczne było często dokonywanie „wstecznej” korekty przychodów bądź kosztów. W wielu przypadkach wiązało się z kłopotliwym obowiązkiem korekty zeznań rocznych i uiszczeniem odsetek od zaległości i podatkowych. Od 2016 r., jeżeli korekta faktury nie będzie spowodowana błędem rachunkowym bądź oczywistą omyłką możliwe będzie ujmowanie faktur korygujących w momencie ich wystawienia (po stronie przychodów) lub w momencie ich otrzymania (po stronie kosztów uzyskania przychodów).

W znowelizowanych ustawach o PIT i CIT znajdą się przepisy wprost wskazujące na sposób podatkowego rozliczenia faktur korygujących. Zasadniczo, jeśli przyczyną korekty nie będzie błąd rachunkowy lub inna oczywista pomyłka, korekta dokonywana będzie poprzez zmniejszenie lub zwiększenie przychodów osiągniętych (w przypadku korekty kosztów – odpowiednio poprzez zmniejszenie bądź zwiększenie kosztów poniesionych) w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona (w przypadku korekty kosztów – otrzymana) faktura korygująca. Tym samym więc, jeśli faktura korygująca wartość dokonanej przez podatnika sprzedaży dotyczyć będzie np. udzielonego kontrahentowi rabatu czy też zwrotu towaru, to ujmowana ona będzie dla celów podatkowych w miesiącu jej wystawienia. Bez znaczenia będzie tu data wystawienia faktury pierwotnej – przepisy przejściowe przewidują bowiem, że nowe zasady obejmą swym działaniem także i korekty przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów, uzyskanych lub poniesionych przed dniem wejścia w życie nowelizacji. Jeśli natomiast przyczyną korekty będzie błąd liczbowy w postaci np. złej ceny jednostkowej, to podatnik w dalszym ciągu zmuszony będzie do dokonania „wstecznej” korekty (nowe przepisy nie będą znajdowały zastosowania w takiej sytuacji).

Ustawodawca przewidział także rozwiązanie matematycznego problemu, jaki nastręczać mógłby brak wystarczająco wysokich przychodów podatkowych (względnie – kosztów podatkowych) w okresie dokonywania korekty polegającej na ich zmniejszeniu. W takiej sytuacji podatnik zobowiązany będzie:

• w przypadku korekty przychodów zwiększyć koszty uzyskania przychodów o kwotę, o którą nie zostaną zmniejszone przychody,
• w przypadku korekty kosztów zwiększyć przychody o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty uzyskania przychodów.

Co istotne, znowelizowane przepisy przewidują także pewne wyłączenia, wśród których na szczególną uwagę zdaje się zasługiwać brak możliwości zastosowania przepisu o korekcie bieżącej, jeżeli dotyczy ona przychodu związanego z przedawnionym już zobowiązaniem podatkowym. W przypadku korekty kosztów ustawodawca nie przeoczył także potencjalnego nałożenia się konsekwencji związanych z obowiązującymi do końca 2015 r. przepisami dotyczącymi korekty kosztów w związku z brakiem zapłaty. Przepisów o bieżącej korekcie nie będzie można stosować do korekty kosztów uzyskania przychodów, do których ma zastosowanie art. 15b ustawy o CIT lub art. 24d ustawy o PIT. Zatem nie będzie możliwości korekty kosztów, które ze względu na brak zapłaty, zostały już pomniejszone o nieuregulowaną w ustawowym terminie kwotę.

Wprowadzane zmiany bez wątpienia ocenić należy pozytywnie. Począwszy od 1 stycznia 2016 r. podatnicy będą mieli pewność co do momentu ujęcia faktury korygującej dla celów podatkowych. Wprawdzie kłopotliwe mogłoby się okazać zmniejszanie kosztów czy przychodów o wartości wyższe niż zadeklarowane w bieżącym okresie, jednakże dzięki zaproponowanym przez ustawodawcę elastycznym rozwiązaniom (polegającym na zwiększeniu przychodów w przypadku korekty kosztów, i zwiększeniu kosztów w przypadku korekty przychodów), nie będzie konieczne np. deklarowanie wartości ujemnych czy też przenoszenie korygowanych kwot na następny okres rozliczeniowy.